ଊତ୍କଳୀୟ ନୌବାଣିଜ୍ୟ

 C}kúd ù^øaûYòRý _eµeûe AZòK[û \ìe @ZúZùe C}k ù^øaûYòRýe _eμeû bûeZ KûjóKò, iûeû aògß AZòjûiùe iéÁò Keò[ôfû GK ùMøeacd @¤ûdö C}kúdcûù^ iû]ûeY Wwû Vêñ @ûe¸ Keò aûYòRýòK RûjûR ^òðcûYe mû^ùe @Zò ^ò_êY [ôùfd ùZYê ù^øaûYòRý _ûAñ G RûZòKê @gû« iûMee al Z[û \eò@û_ûeò ù\g Keê[ôfû @ûjßû^ö icê\â [ôfû ùicû^u _ûAñ _aòZâ Zú[ðd aòÉéZ ^úk icê\âe al ùb\ Keò iûZ icê\â ùZe ^B _ûe ùjûA ùaûAZ ù^A aòù\gKê ~ûC[ôùf Gaõ ùiVûùe ùicûù^ aûYòRý Keò I ùaûjò @ûYê[ôùf ]^, eZܘ, cYò, cêKþZû, aòba I @cû_ iμ\d iμâiûeòZ I _âbûaòZ Keò[ôùf Kkòwe C©Z ùMøeacd iõÄéZò I ibýZûKêd aû§ò [ôùf Kkòw ijòZ ùeûc iûcâûRý, @û`âòKû cjûù\g, \lòY-_ìað Giò@ûe Rûbû, iêcûZâû, aûfò, cûkd, a‰òðI, Pú^þ, Rû_û^, iòõjk, aâjàù\g AZýû\ò ijòZ iûcûRòK, eûRù^÷ZòK aûYòRýòK Z[û iûõÄéZòK ùiZêd MXÿò ùZûkò [ôùf @ù^K C_^òùag aòù\gú cûUòùed G[ô_ûAñ \ûdú icê\âù_âcú IWÿò@û RûZòe ^òðbúKZû I \êüiûjiòKZû, Kkòw ^ûaòK I icê\âRúaúcû^ue ù^ø-·k^û ^ò_êYZûö AZòjûi Kùj ù~, LâúÁ_ìað h gZû±ú (cM]e ^¦ eûRZß Lâú:_ì: 460 _ìað)eê c¤~êMe ùgh _~ðý« Kkòw ù_ûZMêWÿòK Kkòw cùjû\]ôKê @ûz© Keò \lòY-_ìað Giò@û \þú__ê¬ : AùŠûù^iò@û Vûeê @ûe¸ Keò AùŠû-Pú^ _~ðý« ^òRe aûYòRýòK, iûõÄéZòK, ]ûcòðK, @[ðù^÷ZòK iμKð iμâiûeòZ Keò[ôùf Z[û @Pò«ý icé¡ò jûif Keòaû ij aùwû_iûMe C_ùe eûRZß Keê[ôùfö ùiùZùaùk GA iû]aue (aûYòRýKûeúuê 'iû[ð' I Gjûe cêLýuê 'iû[ðaûj' Kêjû~ûC[ôfû Gaõ Gjò 'iû[ðaûj' g±eê iû]a g±e Cš©ò ùjûAQò) @û]ô_Zý GùZ [ôfû ù~ aùwû_iûMeKê 'Kkòw iûMe' aû 'Kkòùwû\â' Kêjû~ûC[ôfûö Gjò ù~ûMêñ cjûKaò Kûkò\ûi Zûu eNêaõg Kûaýùe Kkòwû]ô_Zòuê cùjû\]ô_Zò bûùa iù´û]^ KeòQ«ò I Kkòw iûMe c¤ùe [ôaû icÉ \ßú_ Kkòw ù\g(@û~ðý c¬êgâú cìkKÌ) ùaûfò Kêjû~ûC[ôfûö LâúÁû± _â[c [ôfû GK iàeYúd gZû±úd Gjò icdùe Kkòw Zûjûe @û«RðûZúd C_^òùag _âZòÂû Keò[ôfûd Kkòwe ùiø\ûMecûù^ ùaûAZ aûjò ùKak acðû, Rûbû, cûºûi, iòõjkùe aûYòRý Kûeaûe Keê ^[ôùf, _e«ê icMâ \lòY-_ìað \ßú__ê¬ùe ^òRe @û]ì_Zý aòÉûe Keò[ôùfö ùKùZK aYòK ùiVûùe ^òRe C_^òùag _âZòÂû Keò iÚûdú aiZò ^òðcûY Keò[ôùfd LâúÁû± 75ùe ùKùZK aYòK ~ûA Rûbûùe aiZò iZò iÚû_^ Kùf Gaõ @ûRò _~ðý« ùiVûùe _âPkòZ GK @u (Era) ùijò\ò^Vûeê Vûeê ùiVûùe gêbûe¸ ùjûA[ôfûd _êeêhû^êKâùc Kkòwe ùijò C_^òùagùe Käòw ^ûcK GK iõ_â\ûd aûi Ke«ò Gaõ Gcûù^ Rûbûe cìkaûiò¦ûVûeê bò^Ü bûaùe _eòPòZ ùjûA A[û@û«òö Kkòwe Rk_[ùe @û«aðûYòRý Z[û iûcê\âòK ajòðaûYòRý _âiw; _äò^òu ^ûPêeûf jòÁãò, _â[c gZû±úe Uùfcòu bìùMûk, ù_eò_äi @`þ \ò @ûeò[âò@û^ iò, ùaø¡Mâ¥, \ûVû ]ûZêaõg, fkòZ aòÉe, RûZK, ùiCKú, Pú^ _eòaâûRK `ûjòdû^þ (Lâú:399-415), jêG^èû (i¯c), ùcNûiÚò^òiþ, A.iòwþ (673 Lâú:- 696)u aòaeYú, ùKøUòfýu @[ðgûÈ, ajê ùfûKK[û, ùfûKMúZ, ùfûKKkû, _…PòZâ Z[û C}kúd eP^ûMêWÿòKeê RûYòjêGö '@[ðgûÈ' @^êiûùe iû]acûù^ iìlà aÈ, ùKûgû aÈ I K_ûaÈ, jûZú I jûZú\û« iûcMâú, júeûKê\eê _âû¯ ]ûZêKê ù^A aòbò© ]ûZêKcð ZûeKiò Kûc, cûUò_ûZâ, fêY, ·Ck @û\ò e¯ e¯û^ú eê[ôùfö PòfòKû jâù\ ijiõZê RkMûcú iêùaûAZü ajê PKâû«òôaûü gúNâûü ~ªMûü ·kKûgâòZûü aûYòRý KeùY gKþZûü Zâò_• gòLeû KéZûü \ßú_û«e MZûdûZûü Rûbû ckd iòõjùkd aâjàûŠ _êeûY Gùa ùi _ìað ùMøea fê¯ _âûdd IWÿò@û _ê@e aúeô ijòZ fêPò~ûAQò IWÿò@û cûUòe ùMøeaö K_êðe CWÿò~ûAQò iò^û ùjùf K^û _Wÿò ejòQò, ùiA @ZúZe ùiA aògþ a¦^úd _eμeûùed _Yýaûjú ùaûAZ a¦ûA iû]a _ê@e gêb~ûZâû c^ûiê [ôaû iû]aûYúe ùijò iàûeKú \òaiUòKê @ûaûk-aé¡-a^òZû @ûRò _ûk^ KeêQ«ò cjû @û^¦ùeö Kû©òðK _ì‰ðcú \ò^ _âZýêheê iÜû^û\ò Z_ðY icû_^ _ìaðK ùaûAZ a¦ûY _â[û _ûk^ Keû~ûCQò ^\ú, ^ûk, _êÃeòYú @û\ò ù~CñVò aò aò iûcû^ý ij Rk ejòQò, ùiVò bûiò CVêQò K\kú _Uê@û, KûMR, ùiûf ^òðcòZ ùQûU ùQûU ùaûAZö @ûC Gjò ùaûAZe iûcMâú ùjCQò _û^, Mê@û, `êf ijòZ \ú_UòG Kò´û ikòZû KûVòUòGö '@û-Kû-cû-ùa÷'e g±ùe ^\úKìk _âKμòZ ùjûA CùVö @[ðûô @û- @ûKûg, Kû- Rk, cû-a-A aû cûùbð - @bdö C_ùe iúcûjú^ C\ûiò@û @ûKûg, @ûMùe cjûicê\â GjûKê bd ^Keò K©ðaý _[ùe @Mâie ùjaûKê iû]acû^uê ù_âeYû ù~ûMûGö Gjò aP^òKûe c¤ @^ý ùKùZK @ûleòK I HZòjûiòK cZ C_iÚû_òZ ùjûA[ûG d ù~_eò, \lòY-_ìað Giúd ù\g @ûGñkû, Kûù´ûWÿò@û, cûùfiò@û, acðû I Ak \ßú__ê¬Kê cògûA a+A (ùa÷) _ìùað aûYòRý iõ_Kð eLê[ôaû ù\gMêWÿòKe iàéZò·eY Keò[û«òö Gaõ @^ý @[ðùe Gjû [ôfû iû]a cû^u fûMò aûYòRýe cªö @û- @ûhûXÿùe ùaûAZ ^òðcûY Kû~ðý @ûe¸ jêGö ahðû EZêe aêÁò Rk ^òÃûiòZ ùjC ùjC Kû- Kû©òðK ùjûA ~ûA[ûG ~ûjû iû]au _ûAñ iê\ìe iÚkùe aûYòRý aýaiûd Keòaûe _âKé icdö ùZYê Kû©òðK @cûaûiýû eûZòùe _òZé_êeêhuê iàeY Keòaû _ùe @ûe¸ jêG aûYòRý aýaiûde _âÉêZò_aðö 15\ò^ ]eò Rò^òh_Zâ f\û Kû~ðý ·fòaû_ùe, Kû©òðK _ì‰òðcû \ò^ iìù~ðýû\ö _ìaðeê a¦û_^û_ùe ùaûAZ ^òRe flý_[Kê ~ûZâûe¸ Kùeö Gjò icdùe \lòY- _½òc ùcøiêcú ù~ûMêñ C©eû _a^ iûjû~ýùe iû]a cûù^ ùaûAZMêWÿòKùe _Yý i¸ûe ùN^ò aûYòRý ^òcù« _ìað \þú_ _ê¬MêWÿòKê _âiÚû^ Keê[ôùfö gâúfuû I @^ýû^ý \lòYiÚ iÚû^ cû^ueê C©eMûcú ù_ûZ Gjò icdùe NeKê c¤ ù`eê[ôùfö Kû©òðKVûeê ù_øh _~ðý« ùiVûùe aûYòRý aò^òcd ·fê[ôfûd cû- cûN `MêY cûiùe C©e-_ìað ùcøiêcú ù~ûMêñ \lòYû _a^ @ûe¸ ùjaû iùw iû]acûù^ MéjûbòcêLùe _âZýûa©ð^ Keê[ôùfö ùa÷- ùa÷gûL cûiùe Leû\ò^ò@û iûcê\âòK SWÿ ù\Lûù\aû _ìaðeê Gcûù^ \úNð Q'cûi ]eò aòbò^Ü @*kùe aýaiûd aûYòRý Keò ^òR cûUòKê _âZýûa©ð^ Ke«òö ù~Cñcûù^ iê\ìe iÚkKê ~ûA[û«ò, ùicûù^ \lòY-_½òc ùcøiêcú aûdêe @«òc _~ðýûd @[ðûZ @ûgßò^ cûi ùakKê ù`eò[û«òö Kû©òðKcûi iûeû ù~Cñ @ûKûg\ú_ Rkê[ûG ZûKê aZúNe ij Zêk^û Keû~ûAQòö aZúNe _eò GK f´ aûCñg @Mùe \ú_ Rkû~ûA[ûGöù~ùZùaùk ù^øaûYòRý Kûeaûeùe C}k

Pec _âMZòùe _j*òfû, ùiùZùaùk ù\ge

iûcê\âòK C_Kìk Z[û ^\ú Kìùk Kìùk eûRý

c¤ùe @ù^KMêWÿòG aûYòRý ùK¦â MXÿò

CVòfûd ùaø¡M⥠ùiCKòeê RYû~ûG ù~

ùiùZùaùk _âûPú^ C}k ^\ú I icê\â

Kìkùe @ù^KMêWÿòG ù_ûZûgâd [ôfûö aòbò^Ü

ùi ùiâûZeê còkò[ôaû aòaeYú @^êiûùe _âûPú^ Kûkùe bûeZe 9Uò iaðaéjô a¦e

c¤eê ùKak IWÿògûùe 5Uò [ôfûö Gjò Gjò 5Uò a¦e ùjùf - ZûcâfòZò (ZûcfêK),

ùKûg´ (aûùfgße), ùKû©Me (ùKûYûKð), _ûfêe (PòfòKû), _ò[êŠ (Kkòw

kòw_U^cþ)d Gjû aýZúZ @^ý _âcêL a¦e ùjfû - ù\ûie^þ (ùa÷ZeYú cêjûY),

@û\ûciþ (iêa‰ðùeLû cêjû cêjûY), _Kêeû (M¬ûc), ^©òùM^ (_êeú), ùPkòùZûk

(Zòðù©ðûf), KUK iòfûA (N<gúkû), _ò_òfò (aûùfgße), Qû^ê@û (·¦aûfò), KK\ðc

(KUK), c^¦ (cjû^\ú), i´kK (i´f_êe), ù\ûieû (afûwúe), iêKþZòcZú_êe

(afûwúee iKcû), fQ^_êe, iûe[, ]ûceû, PòfòKû, cûYòK_ûUYû, Kkòw^Meaõg]eû, PeòZâ aû ùPfòZûùkû aû PòùZâûškû I \«_êecþ AZýû\ò @ûjêeò @ù^Kö

cûZâ GKû\g gZû±úùe \lòY bûeZe ùPûk aõg eûRêZò Keê[ôaû icdùe

Kkòwe ù^ø-gKþZòe _Z^ @ûe¸ ùjfûö jò¦ê cjûiûMeùe @ûea ^ûaòKcû^ue

_âZò_©ò aXÿòaûKê fûMòfûö IWÿògûùe ùiùZùaùk Mw I iì~ðýaõgú eûRûcûù^

_eÆe c¤ùe ~ê¡eZ [ôùfö Kkòwe ùMøeacd ù^ø-aûYòRý _eμeû elû

\òMùe ùKjò ¤û^ ù\ùf ^ûjóö _©êðMúRþ Rk\iýêcûù^ icê\â c¤ùe RûjûReê

fêUZeûR KeòaûKê fûMòùfd IWÿò@û iû]acûù^ iaðiþßû« ùjûA _Wÿòùf d ù^øaûYòRýùe aòù\gúc cû^ue _âbûa aXÿòaûKê fûMòfûd IWÿògûe aYòKcûù^

ùicû^u cêKûaòfû Keò_ûeòùf ^ûjóö iμâZò IWÿògû ùMøeacd ù^ø-aûYòRý @ZúZ

Mbðùe fêPò~ûAQòö ùaûAZùe iûMe ùi_ûeò eûARKê ~ûZâû @ûRò _eú eûARe

KûjûYúd ZûcfêKeê PòfòKû, P¦âbûMûeê ·¦aûfò, ]ûceûeê aûùfgþe iûMe cêŠ

aûùWA SêeêQòd KkòwiûMe fú^ ùjûA~ûAQò awiûMeùed Kò«ê Zû'e iàéZò

IWÿò@û RûZò _âûYùe Gùaaò C{úaòZ ùjûAejò jòQòd aûfò~ûZâû, \ú_ûakú @cûaûiýû,

ùaûAZ a¦ûY, ùbûù\A Ihû, LêfYû iê¦eú aû ^ògû cwkaûe, KêjêK cŠk,

PùXÿA K[û, KêjêK KeûU, ùP÷Z_að, Lê\êeêKêYú Ihû _ûk^ _Qùe IWÿò@û _ê@e

_âûPú^ ù^ø-~ûZâûe ùMøeacd _eμeû fêPò ejòQòö G iμKðùe ùKøYiò IWÿò@ûuê

_·eòùf, C©eùe iû]ûeY ùfûK ]ûcòðK bûa^û I gòlòZUòG @ZúZe iàéZò

ùeûc¥^ aòhdùe Kjò_ûùeö cûZâ Gjû _Qùe [ôaû ZòKþZ c]êe AZòjûi,

a©ðcû^e @ijûdZû @ûC baòhý aòhýZe Kû~ðý_¥û aòhdùe _ù\ Kjò_ûeòùa

^ûjóö G[ô_ûAñ KûeY ~ûjû [ûC^û KûjóKò, GjûKê _âKûg Keòaûùe ù~ ^òRe @mZû

ejòQò, Zûjû ùKjò @iþßúKûe Keòùa ^ûjóö